حل چالش های مدیریتی دانشگاه‌ها با بررسی مدل‌های دانشگاه‌های دنیا قابل حل است
رئیس دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به چالش‌های موجود در ارتباط دولت و دانشگاه، گفت: برای حل این چالش‌ها، می‌توانیم مدل‌های جهانی در مدیریت دانشگاه‌ها را بررسی کرده و یک الگوی ویژه و جدید برای دانشگاه‌های داخلی کشورمان تدوین کنیم.
دکتر سیدمحمودرضا آقامیری رئیس دانشگاه شهید بهشتی، در همایش «تأمین مالی آموزش عالی ضرورت اجرایی سازی اصل سی ام قانون اساسی» که چهارشنبه ۱۶ اسفند ۱۴۰۲ برگزار شد، با اشاره به اینکه از دانشگاه‌ها انتظار می‌رود که چرخه تولید علم تا ثروت را تکمیل کند، اظهار کرد: در واقع دانشگاه باید نیروی انسانی خوب تربیت کند تا این نیروی انسانی کشور را مدیریت کرده و جایگاه کشور را از نظر تولید ثروت، ارتقا دهد.
وی با بیان اینکه دانشگاه باید تأثیرگذاری قابل توجهی در زیست بوم خود و در توسعه اجتماعی و اقتصادی جامعه، داشته باشد، افزود: باید بررسی کنیم که آیا دانشگاه در ایران توانسته بر زیست بوم اقتصادی و اجتماعی اثرگذار باشد یا تحت تأثیر آن بوده است.
رئیس دانشگاه شهید بهشتی گفت: اولین مولفه ای که دانشگاه را تحت تأثیر قرار داده، قانون اساسی و اصل سی‌ام آن است و دومین مولفه، فرهنگ توقعی است که در جامعه و نسبت به دانشگاه ایجاد شده است.
چالش‌های اصل ۳۰ قانون اساسی
وی با اشاره به چالش های اصل سی ام قانون اساسی گفت: برداشتی که در ابتدای پیروزی انقلاب درباره دانشگاه بود، بر ایجاد عدالت اجتماعی و آموزش یکسان برای همه استقرار داشت. البته پیش از پیروزی انقلاب اسلامی که تعداد کمی دانشگاه در کشور فعال بود، ملی اعلام شد و دولت وقت وظیفه پرداخت همه هزینه های تحصیل را به عهده گرفت. پس از انقلاب هم آموزش عالی به صورت رایگان ادامه پیدا کرد.
دکتر آقامیری دیگر چالش اصل ۳۰ قانون اساسی را مبهم بودن آن دانست و افزود: مسائل مالی دانشگاه موضوع جدی و مهمی است که در سطح کشور و دانشگاه‌ها مطرح شده و باید به آن پرداخته شود.
وی با بیان اینکه برای حرکت به سمت تأمین مالی خصوصی برای دانشگاه‌ها، مشکلاتی وجود دارد، گفت: علاوه بر توقع جامعه از دولت برای ایجاد فضای آموزشی رایگان و یکسان برای همه، قوانین داخلی و حاکمیتی نیز باعث محدود شدن دانشگاه‌ها شده است.
استقلال مالی دانشگاه‌های جهان
رئیس دانشگاه شهید بهشتی با اشاره نحوه مدیریت دانشگاه‌ها در دیگر کشورها، گفت: در بیشتر دانشگاه‌های دنیا، ۱۰ تا ۱۵ درصد بودجه دانشگاه از دولت دریافت می شود و دیگر منابع مالی دانشگاه از بخش خصوصی تأمین می شود.
وی با اشاره به فرهنگ وقف در جوامع اسلامی، افزود: برخی دانشگاه‌ها در کشورهای اسلامی نیز بخش مهمی از هزینه های خود را از طریق وقف تأمین می کنند.
دکتر آقامیری با اشاره به تأمین منابع مالی حدود ۵۰ میلیارد دلاری دانشگاه MIT آمریکا، گفت: این نوع دانشگاه‌ها بیش از آنچه که ما از فروش نفت و فرآورده های آن به دست می آوریم، در اختیار دارد که باعث می شود امکانات بسیاری را در اختیار دانشجویان و پژوهشگران خود قرار دهد.
وی با اشاره به اینکه امور خیریه در ایران بیشتر صرف مسائلی غیر از آموزش عالی می شود، گفت: به همین دلیل است که معتقدم شرایط دانشگاه‌های ما با دانشگاه‌های جهان تفاوت های زیادی دارد.
رئیس دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به اینکه کل وقفیات این دانشگاه، ۲۰ مورد است، گفت: بسیاری از این موقوفات درآمدی برای دانشگاه ندارد.
نقش بخش خصوصی در تأمین مایحتاج زندگی دانشجویان در دانشگاه‌های دنیا
وی در ادامه سخنان خود به بررسی چالش‌های دانشگاه‌ها در جامعه امروز ایران پرداخت و گفت: ما در دانشگاه‌ها یک بحران بزرگ به نام مسائل دانشجویی داریم که منبعث از مباحثی مانند عدالت و ایجاد فضای برابر برای تحصیل است که تمام زندگی یک دانشگاه را دربرگرفته است.
آقامیری با بیان اینکه در دانشگاه‌های بزرگ دنیا، بخش خصوصی در تأمین مایحتاج زندگی دانشجویان حضور دارد، افزود: اینکه رئیس دانشگاه باید نگران تأمین غذا و خوابگاه برای دانشجویان باشد، نشان دهنده یک بحران در اداره دانشگاه‌ها است که البته این بحران تحت تأثیر شرایط جامعه ایجاد می شود.
وی بیان کرد: این مسائل فرعی برای دانشگاه چالش هایی ایجاد کرده که هیچ ارتباطی با مسائل و وظایف اصلی دانشگاه ندارد اما از طرف دولت به دانشگاه تکلیف شده که این چالش ها را رفع کند.
ضرورت الگوبرداری از مدل های مدیریتی دانشگاه‌های جهان
رئیس دانشگاه شهید بهشتی به ضرورت بازگرداندن قانون اداره دانشگاه به صورت هیئت امنایی اشاره کرد و گفت: قانون هیئت امنایی بودن دانشگاه وجود دارد اما همچنان قوانین محدودکننده نیز در کار دانشگاه دخیل هستند. مثلا قوانین مرتبط با استخدام نیروی کار، خرید یا فروش محصولات تولید شده در دانشگاه و ... باعث بروز مشکلاتی در دانشگاه می شود.
دکتر آقامیری ادامه داد: برای حل این چالش ها و رفع ابهامات، می توانیم مدل های جهانی در مدیریت دانشگاه‌ها را بررسی کرده و یک الگوی ویژه و جدید برای دانشگاه‌های داخلی کشورمان تدوین کنیم.
