یادداشت دکتر وحید منتی به مناسبت سالگرد درگذشت دکتر هشی

دکتر وحید منتی، عضو هیأت‌علمی دانشکده مدیریت و حسابداری به مناسبت اولین سالگرد درگذشت شادروان دکتر عباس هشی، استاد دانشگاه شهید بهشتی یادداشتی به شرح زیر منتشر کرده است که در ادامه می خوانید:

به یاد معلم اخلاق حسابداری

بی شک معلمان درستکارترین و تاثیرگذاران انسان‌های جامعه هستند. صداقت، از خودگذشتگی، بلندنظری، دلسوزی، توجه به منافع جامعه، مهربانی، بخشنده بودن از ویژگی های یک معلم خوب است. زنده یاد دکتر عباسی هشی (عضو هیئت‌علمی بازنشسته دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه شهید بهشتی) انسان شریف، معلم خوب، بی‌مانند و برجسته‌ای بود. یک سال از فراق آقای دکتر عباس هشی عزیز، آن بزرگ‌مرد، استاد علم و عمل و معلم اخلاق حرفه حسابداری می‌گذرد و بسیار دل‌تنگش هستیم؛ اما به قول حضرت حافظ: خیالِ رویِ تو در هر طریق همرهِ ماست/ نسیمِ مویِ تو، پیوندِ جانِ آگهِ ماست.

 هرچند ایشان از هرگونه ستایشی بی‌نیاز هستند اما پرداختن هرچند کوتاه به جنبه‌های برجسته رفتار و شخصیت ایشان، می‌تواند چراغ راه حسابداران و دانشجویان حسابداری برای رفتار، کردار و آداب حرفه‌ای‌ باشد. در ستایش ایشان، دوستان، همکاران و شاگردانشان موارد بسیاری را از صفات و ویژگی‌های برجسته ایشان نوشتند و گفتند. انسان‌های بزرگ نظیر ایشان، ویژگی‌های مهم و بارز زیادی دارند که به گوشه کوچکی از آن پرداخته می‌شود: اول اینکه از هم‌نشینی‌شان لذت می‌بردیم و هیچ‌گاه سیر نمی‌شدیم. دوم آنکه از فراقشان احساس دل‌تنگی شدید می‌کنیم. سوم اینکه این انسان‌های بزرگ چون وی، دغدغه و غم دیگران داشتند و تنها به فکر خویش نبوده و منافع جمعی را بر منافع شخصی برتری می‌دادند. چهارم اینکه برای خود اصولی داشتند که همیشه به آن پایبند ماندند. پنجم آنکه به کار و حرفه‌ خود عشق می‌ورزیدند و به آن ایمان و اعتقاد راسخ داشتند؛ در این ره، تلخی‌ها و نشیب‌ها هیچ‌گاه دلسردشان نکرد. ششم آنکه شجاع بوده و از به خطر افتادن منافع شخصی، ترسی به دل راه ندادند. به نقل از استادان اخلاق، اخلاقی زیستن هزینه زیادی دارد، مردان بزرگی چون او از اخلاقی زیستن واهمه‌ای نداشتند. هفتم آنکه صریح بوده هرچند در بیشتر اوقات، این صراحت هزینه‌های زیادی برای آن‌ها داشت اما از این موضوع باکی نداشتند. هشتم آنکه آزادانه نظر خود را بیان می‌کردند و مستقل بودند. مستقل بودن جوهره اصلی حسابرسی است و بدون آن نمی‌توان حسابرسی و حسابرسان را تصور کرد. پذیرش عمومی اظهارنظرهای حسابرسان و احترام جامعه برای آنان، مرهون همین ویژگی مستقل بودنشان است. نهم آنکه ثابت‌قدم بودند و در روزگاران ناخوش نیز در حرفه ماندند و تاآخرین‌نفس برای پیشرفت آن کوشیدند. یکی از ویژگی‌های قابل‌احترام دکتر هشی آن است که او از آغاز تا پایان در حرفه ماندند و برای اعتلا و سربلندی حرفه کوشیدند و تاآخرین‌نفس پا پس نکشیدند. آخر اینکه آموزش و معلمی برایشان مقدس بود و عمر گران‌سنگ خود را در این راه سپری کردند. به عقیده من استاد عباس هشی علاوه برای همه این ویژگی‌ها، مهربان و دلسوز بودند و همیشه مثل پدری شاگردانش را راهنمایی می‌کرد.

به خاطر این ویژگی‌های خوب بود که همکاران، دوستان و شاگردانش او را «علمدار حسابرسی»، «شاعر حسابرسی»، «استاد علم و اخلاق»، «خالق سمفونی اعداد صورت‌های مالی»، «رستم فردوسی و قلندر مولانا»، «معیار حسابرسی» و «...» خواندند.

 زنده نام عباس هشی از سال 1351 با عنوان مدیر گروه حسابداری به تدریس حسابداری در مدرسه عالی بازرگانی پرداخت و تا سال 1356 عضو هیئت‌علمی تمام‌وقت آن مدرسه بود. پس از انقلاب اسلامی و بعد از انقلاب فرهنگی، در سال 1368 در زمره اولین استادان، به‌عنوان عضو هیئت‌علمی به گروه حسابداری دانشگاه شهید بهشتی پیوست و به فعالیت علمی و دانشگاهی خود ادامه دادند. ایشان همچنین سالهای متمادی به تدریس دروس حسابداری و حسابرسی در سایر دانشگاه‌ها ازجمله دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده امور اقتصادی و الزهرا (س)، پرداخت. برادران هشی (زنده نام دکتر عباس هشی و زنده‌یاد اصغر هشی در رشته حسابداری و دکتر ایرج هشی استاد بازنشسته دانشگاه استنفورد شایر انگلستان در رشته اقتصاد) جملگی از استادان مدرسه عالی بازرگانی بودند که یکی از دانشکده‌های برتر آن زمان محسوب می‌شد. این بزرگان از معلمان پیشرو و نسل اولی بودند که خدمات ارزنده‌ای در تعلیم و تربیت حسابداری و حسابرسی در ایران ارائه کردند. به‌جرئت می‌توان گفت که بیشتر مدیران مالی رده‌بالا که در سازمان‌ها و شرکت‌های مختلف و استادان دانشگاه که در رشته‌های حسابداری و مالی فعالیت می‌کنند در ردیف شاگردان دکتر عباس و اصغر هشی هستند. بی‌تردید بخش قابل‌توجهی از پیشرفت حسابداری و حسابرسی کشور مرهون زحمات هشی است. او اعتقاد عمیقی داشت که حسابداری و حسابرسی، دانشی «علمی و کاربردی» است. ایشان معتقد بود که استادان دانشگاه باید دانشجویان و دانش پذیران را برای بازار کار تربیت کنند و در کنار آن از آموزش و اخلاق حرفه‌ای و به‌ویژه «درستکاری» غافل نشوند. ایشان معتقد بود که گستره این هدایت، آموزش و مراقبت باید زمان بعد از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه را نیز در برگیرد تا حسابداران دچار لغزش نشده و راه و رسم برخورد مناسب با وضعیت‌های مخاطره‌آمیز را بیاموزند. به‌راستی ایشان معلمی عمل‌گرا و برجسته بود. دکتر عباس هشی در حرفه نیز سرآمد بود. هم‌زمان با تحصیلات دانشگاهی، کارآموزی نیز آغاز کرد. پس از کارآموزی، در موسسه حسابرسی وینی ماری، شرکت ملی نفت ایران و موسسه حسابرسی آرتور اندرسن کار کرد و در سال 1356 به‌عنوان نخستین دانش‌آموخته حسابداری در ایران، شریک موسسه حسابرسی پرایس واتر هاوس کوپرز (PWC) شد که یکی از معتبرترین و بزرگ‌ترین مؤسسات حرفه‌ای بین‌المللی است. این شراکت تا سال 1362 ادامه یافت. بعد از انقلاب اسلامی و خروج مؤسسات حسابرسی بین‌المللی از ایران، فعالیت‌های حرفه‌ای خود را به موسسه حسابرسی هشیار منتقل کرد. در سال 1363 با برادر ارجمندش زنده‌یاد اصغر هشی که ایشان نیز علاوه بر فعالیت‌های حرفه‌ای از آموزگاران برجسته و خستگی‌ناپذیر دانشگاه‌های معتبر شهر تهران بودند، شریک شد و این شرکت تا سال 1383 ادامه یافت. از سال 1383 دکتر هشی موسسه حسابرسی هشیار بهمند را تأسیس کرد و تا پایان عمر با عزت خود به ارائه خدمات حرفه‌ای در موسسه یادشده، اشتغال داشت. شجاعت و دفاع از منافع جامعه حسابداران و پایبندی به اصول اخلاقی از ویژگی‌های بارز ایشان بود. به‌راستی ایشان الگوی مجسم رعایت اصول اخلاقی برای دیگران بود. به عقیده من، ایشان معیار اخلاق و رفتار حرفه‌ای بود. بسیاری از بزرگان ایشان را متر و معیار حسابرسی می‌دانستند. دکتر عباس هشی سال‌ها مشاور نهادهای مختلفی ازجمله سازمان خصوصی‌سازی، وزارت نیرو، شورای عالی بانک‌ها، امور مالیاتی و دارایی و مشاور محلی بانک جهانی اشاره کرد. درخور توجه است که ایشان بابت ارائه خدمات مشاوره به نهادهای یادشده، حق مشاوره‌ای دریافت نمی‌کرد. این موضوع گوشه کوچکی از خدمات حرفه‌ای ایشان به جامعه و مراقبت بی‌بدیل از استقلال حرفه‌ای‌اش بود. دکتر عباس هشی اولین حسابرس منتخب بخش خصوصی در هیئت تشخیص صلاحیت حسابداران رسمی و تنها عضو بخش خصوصی از اعضای موسسه جامعه حسابداران رسمی ایران و عضو چهار دوره شورای عالی جامعه حسابداران رسمی ایران بود.

مرد نکونام نمیرد هرگز. راهش پر رهرو و نامش برای همیشه ماندگار باد. فقدان این استاد گران‌قدر را به خانواده محترم ایشان، اعضای خانواده دانشگاه شهید بهشتی به‌ویژه استادان، دانشجویان و کارکنان دانشکده مدیریت و حسابداری، جامعه علمی کشور، جامعه حسابداران رسمی ایران، جامعه حسابداری کشور، همکاران و شاگردانشان تسلیت عرض می‌کنم و از درگاه ایزد منان برای آن عزیز رحمت الهی و علو درجات طلب می‌کنم.