يادداشت دكتر رحيم دهقان، به مناسبت «روز معلم» و پاسداشت مقام استاد دارابكلايي
دكتر رحيم دهقان، عضو هيئت علمي دانشكده الهيات؛ به مناسبت «روز معلم» و پاسداشت مقام مرحوم دکتر دارابكلايي يادداشتی را منتشر کرد که در زیر می خوانید:
به ياد استاد صادق الوعد؛ عضو فقيد گروه معارف اسلامي
روز معلم بهانه اي است تا ياد استاد فقيد حجت الاسلام دكتر اسماعيل دارابكلايي (صادق الوعد)، همكار پارسا و متخلّق به اخلاق معلّمي و متنعّم به نعمت فرزانگي را ارج نهيم. آن استاد فرزانه كه از ديار علويان و خانواده اهل علم برخاست، فرزند آيت الله محمد باقر دارابكلايي (ره) و داماد آيت الله شفيعي دارابي (ره) از تربيت يافتگان حوزه علميه نجف و قم بود. اندوخته هاي حوزوي خود را در دانشگاه براي پرورش فرزندان اين مرز و بوم به كار بست و براي گروه معارف اسلامي دانشگاه شهيد بهشتي، به واقع سرمايه اي علمي و اخلاقي بود. خدمات ايشان در تاريخچه گروه معارف اسلامي و دانشكده الهيات باقي خواهد ماند. در خصوص شخصيت علمي و عملي آن استاد فرزانه به اختصار نكاتي شايسته بيان است؛
به لحاظ شخصيت علمي؛ از شاگردان مرحوم حاج شیخ مرتضی حائری (ره)، مرحوم حاج میرزا هاشم آملی (ره) و آیت الله العظمی وحید خراسانی دامت برکاته و مرحوم آيت الله مصباح يزدي (ره) بود. در مراكز مختلف حوزوي از جمله حوزه علميه قم، جامعه المصطفي، جامعه الزهرا، موسسه امام خميني (ع)، و... در سطوح عالي تدريس داشت. در دانشگاه شهيد بهشتي بيش از سي سال جهد علميِ مشفقانه و صادقانه داشت. مقالات و كتب متعددي از خود به يادگار گذاشت؛ از جمله كتاب «قاعده قبح عقاب بلابيان» انتشار يافته توسط جامعه مدرسين حوزه علميه، كه منتخب كتاب سال حوزه گرديد. در فقه و اصول، فلسفه حقوق، و مباني حقوق اجتماعي ـ سياسي، صاحب نظر بود و علاوه بر دانشجوياني كه از كرسي درس و اخلاق عمليِ ايشان بهره برده اند، دانشجويان متعددي با راهنمايي و مشاوره ايشان كه به انصاف در عين دقت علمي شهره بود، مراتب تحصيلي خود را به پايان رسانده اند.
از جهت شخصيت عملي؛ زيست مومنانه مبتني بر خداآگاهي و مرگ آگاهي از جمله خصوصيات عيني وي بود. با رفتار خود شريفه «تَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوى» (بقره، 197) را همواره به ديگران توصيه مي كرد. در عين اينكه اميدوارانه و شرافتمندانه در اين دنيا مي زيست اما همواره به قيامت مي انديشيد و توصيه مي داشت. دنيا در چشمش كوچك بود و چشم به عقبي دوخته بود. سال هايي كه در خدمت ايشان بودم، به لحاظ حكمت عملي و بُعد رفتاري درس هاي بسياري از او آموختم. زندگي ايشان آراسته به فضائل اخلاقي بود و به مصداق حديث نوراني «كُونُوا دُعَاةَ النَّاسِ بِغَيْرِ أَلْسِنَتِكُمْ» ( الكافي، ج2، ص 105) عمر شریفشان را در تربيت جوانان اين كشور گذاشتند و جواناني مومن، متعهّد، و پاكدل تربيت نمودند. از ميان فضائل اخلاقي، صبوري، وقار و متانت ايشان ستودني بود. گويي بردباري بر تمام منشِ ايشان سيطره يافته بود. در خاطر ندارم عصباني شده باشد كه البته از بلند همّتيِ ايشان بود.[1] تقيد به نماز اول وقت، دستگيري از نيازمندان و گرفتاران، بزرگ منشي، اخلاق مداری، تهجدهاي شبانه، انس با قرآن، و مراقبت مداوم بر رفتار و گفتار از خصوصيت هاي بارز ايشان بود كه از وي الگوي مجسّم فضيلتمداري ساخته بود. دلدادگي به اهل بيت عليهم السلام و خاندان عصمت، از ديگر خصوصيات بارز اين استاد فرهيخته بود. تشرف مداوم ايشان به حرم كريمه اهل بيت حضرت معصومه و حضرت رضا عليهم السلام نشان اين امر است. او با تمام وجود به اهل بيت عصمت و بخصوص حضرت رضا عليه السلام عشق و ارادت مي ورزيد به نحوي كه در آخرين سال عمر شريف خود، عليرغم تمام محدوديت هاي ناشي از بيماري كرونا، سه مرتبه به زيارت حضرت رضا عليه السلام شتافت. ولايت را به درستي تداوم امامت مي دانست و در عين اينكه به لحاظ سياسي به جناح چپ و راست وابسته نبود اما اهل سياست بود و به واقع در دفاع از ولايت مطلقه فقيه، آرمان هاي انقلاب و امام عظيم الشأن و رهبري معظّم انقلاب مي كوشيد. تبيين ديگر خصائص و ابعاد شخصيتي ايشان مجالي گسترده مي طلبد.
فضل و بزرگمنشيِ ایشان همواره در ذهن و ضمیر جامعه دانشگاهي و پاره اي از خدمات علمي و معنوي ايشان در تاريخچه گروه معارف اسلامي دانشكده الهيات دانشگاه شهيد بهشتي باقي خواهد ماند. رضوان الهي بر ايشان باد.
رحيم دهقان
ارديبهشت 1400
[1] . به تعبير امير مومنان (ع) «الحِلمُ و الأناةُ تَوْأمانِ، يُنْتِجُهما عُلُوُّ الهِمَّةِ» (نهج البلاغه، حكمت 460).