یادداشت دکتر سیـاح به مناسبت روز جهــانی بیابـان‌زدایـی
13373 Views
دکتر رومینـا سیـاح‌نیا، عضو هیات علمـی پژوهشکده علوم محیطی به مناسبت 27 خـرداد «روز جهانـی بیابان‌زدایـی» یادداشتـی به شرح زیر منتشر کرده است:
امروزه بیابان‌زایی یکی از مهمترین مسائل محیط‌زیستی و به تعبیری سومين چالش مهم جهاني است که خسارات جبران ناپذیری بر زندگی انسان‌ها می‌گذارد. این پدیده به صورت تدریجی محیط پیرامون خود را تسخیر کرده و باعث خالی از سکنه شدن و مهاجرت مناطق تحت تأثیر خود می‌شود. ارزیابی و پایش این موضوع از جمله برنامه‌های اساسی برنامه‌ریزان منطقه‌ای جهت مقابله با آن می‌باشد.
طبق تعریف بیابان‌زایی، عبارت است از کاهش استعداد اراضی در اثر یک یا گروهی از فرآیندها از قبیل فرسایش بادی، فرسایش آبی، تخریب پوشش گیاهی، تخریب منابع آّب، ماندابی شدن، شور شدن و قلیایی شدن خاک و ... که توسط عوامل محیطی یا انسانی شدت می‌یابد. فرآيند بیابان‌زایی عمدتاً، مناطق خشک و نيمه‌خشک را تحت تأثير قـرار داده و بـا شـتابي فزاينـده، كـارايي سـرزمين‌ها را كاهش مي‌دهد. پایش این پدیده در ایران که بیش از دو سوم آن در منطقه خشک و نیمه‌خشک قرار دارد و از اکوسیستم‌های شکننده‌ای برخوردار است از اهمیت قابل توجهی برخوردار است.
خط‌مشی‌ها و برنامه‌های دولت جمهوری اسلامی ایران در احیا و گسترش منابع طبیعی قابل بازیافت با توجه ویژه نسبت به کنترل پیشروی بیابان ها به شرح ذیل می‌باشد:
1. بکارگیری رسانه‌های ارتباط‌جمعی و سایر رسانه‌ها به منظور افزایش آگاهی عموم پیرامون اهمیت منابع طبیعی قابل بازیافت و خطرات ناشی از پیشروی بیابان‌ها
٢. تسریع روند توسعه اقتصادی ـ اجتماعی در مناطق روستایی به منظور جلوگیری از مهاجرت کشاورزان و دامداران به شهرهای بزرگ و مراکز شهری.
٣. حفاظت از محیط‌زیست و برقراری ثبات در آن.
٤. احیا و بازیافت زمین‌های فرسایش یافته.
۵. توسعه صنعتی با بکارگیری فناوری سازگار با محیط زیست .
٦. سیاست‌های فعال در زمینه جمعیت‌شناختی.
٧. تثبیت ریگ‌های روان به منظور کاهش تاثیرات منفی بر زمین‌های زراعی، مناطق مسکونی، مناطق سوق‌الجیشی، جاده‌ها و سایر تاسیسات زیربنایی که از نظر اقتصادی ارزشمند تلقی می‌شوند.
٨. تشویق مشارکتهای مردمی در مراحل تصمیم‌گیری و اجرای برنامه‌های مربوطه.
