یادداشت ویژه دکتر مشرف به مناسبت 22 تیرماه، روز فناوری اطلاعات

دکتر مائده مشرف، عضو هیات علمی دانشکده علوم مهندسی و کامپیوتر به مناسبت 22 تیرماه ، روز بزرگداشت خوارزمی و روز فناوری اطلاعات،  یادداشتی به شرح زیر منتشر کرده است که در ادامه می خوانید:

بسمه تعالی

به مناسبت زادروز دانشمند بزرگ ایرانی، محمدبن موسی خوارزمی، پدر علم انفورماتیک و روز ملی فناوری اطلاعات

در حالی که امروزه تاثیر عمیق فناوری اطلاعات بر زندگی فردی، گروهی و جامعه جهانی مشخص است؛ اغراق نیست که آن را علم داده‌های متصل و نوآوری بنامیم. فناوری اطلاعات روش زندگی، کار و ارتباطات ما را متحول کرده و جهانی ساخته که بیش از هر زمان دیگر نسبت به رخدادها و دانش عمومی، مطلع و مرتبط است.  
پایه‌های فناوری اطلاعات را می‌توان با پیدایش علم جبر توسط محمد بن موسی خوارزمی در کتاب "جبر خوارزمی" در قرن نهم میلادی مرتبط دانست که پس از طی مسیری تکاملی به خلق اولین رایانه مکانیکی توسط چارلز بابیج  در اواخر قرن نوزده میلادی منجر شد. این چشم انداز، زمینه را برای توسعه رایانه‌های الکترونیکی در قرن بیستم فراهم و محاسبات پیچیده را به وظایف قابل مدیریت تبدیل کرد و آغاز عصر دیجیتال را رقم زد. اختراع اینترنت در اواخر قرن بیستم و اتصال کامپیوترها در سراسر جهان، امکان تبادل اطلاعات بی وقفه را فراهم کرد. با پیشرفت گوشی‌های هوشمند، قدرت محاسباتی در دستان ما قرار گرفت. برنامه‌های کاربردی تلفن همراه به طرز چشمگیری نحوه دسترسی ما به اطلاعات، ارتباطات، انجام تجارت، آموزش و حتی درمان را نیز تغییر داده است. رایانش ابری به عنوان نقطه عطف دیگری در حوزه فناوری‌های نوظهور، ارائه شد و قابلیت‌های ذخیره‌سازی و پردازش مقیاس‌پذیر و انعطاف‌پذیر را فراهم کرد به طوری که عملیات سازمانی و مدیریت داده‌ها دچار تحول شد.  این دوران که از آن به عصر اطلاعات نیز یاد می‌شود، زمینه‌ساز ورود بشر به دوران طلایی فناوری اطلاعات و تاثیر آن بر جوامع خردمند شده است؛ جایی که فناوری به عنوان یک مغز متفکر در خدمت بشر، توانایی پیش‌بینی و تولید را خواهد داشت.
هوش مصنوعی یکی از هیجان انگیزترین کاربردهای فناوری اطلاعات است. فناوری‌های هوش مصنوعی از جمله یادگیری ماشینی، پردازش زبان طبیعی و رباتیک، شروع به نفوذ در بخش‌های مختلف، از مراقبت‌های بهداشتی و فناوری‌های مالی گرفته تا تولید و سرگرمی کرده‌اند. توانایی هوش مصنوعی در تجزیه و تحلیل حجم وسیعی از داده‌ها، تشخیص الگوها و تصمیم‌گیری باعث نوآوری و افزایش بهره‌وری در صنایع و تولید می‌شود و راه را برای برنامه‌ها و راه‌حل‌های جدیدی که زمانی قلمرو داستان‌های علمی تخیلی بودند، هموار می‌کند. در میان بسیاری از شاخه‌های هوش مصنوعی، هوش مصنوعی مولد به‌عنوان یک نوآوری بسیار شگفت‌انگیز و همه‌کاره ظاهر شده است. هوش مصنوعی مولد در ایجاد بسترهای مبتنی بر مدل‌های زبانی بزرگ نقش موثر داشته و توانایی قابل توجهی برای ایجاد محتوای جدید، از متن و تصویر گرفته تا موسیقی و فراتر از آن را دارد که مرزهای خلاقیت و اتوماسیون را پیش می‌برد. امروزه تعداد زیادی از کاربران آشنا به فناوری از ابزارهایی مانند ChatGPT که یک محصول کاربردی از مدل‌های زبانی بزرگ حساب می‌شود به عنوان دستیار هوشمند خود بهره می‌برند.
اینترنت اشیاء یکی دیگر از فناوری‌های تحول آفرین است که جهان ما را دستخوش تغییر کرده است. اینترنت اشیاء با اتصال اشیاء روزمره به اینترنت، جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌ها را در زمان کمی امکان‌پذیر می‌کند که منجر به توسعه خانه‌ها، شهرها و صنایع هوشمند می‌شود. کاربردهای اینترنت اشیاء از ترموستات‌های هوشمند و سامانه‌های نظارتی سلامت گرفته تا سامانه‌های پیچیده اتوماسیون صنعتی را شامل می‌شود که همگی به بهبود کیفیت زندگی و ارتقای کارایی عملیاتی آنها کمک می‌کنند.