یادداشت دکتر جلالی به مناسبت روز جهانی معلم

دکتر حسین جلالی ترشیزی، دانشیار دانشکده فناوری‌های نوین و مهندسی هوا و فضا به‌مناسبت روز جهانی معلم، یادداشتی به شرح زیر منتشر کرده است که در ادامه می‌خوانید:

به مناسبت سیزدهم مهرماه (پنجم اکتبر) روز جهانی معلم

بازطراحی "تدریس" به­ عنوان حرفه‌ای مشارکتی

استادان و معلمان، ستون فقرات سیستم‌های آموزشی باکیفیت هستند؛ چراکه آنها یادگیری ملزومات عمومی و تخصصی و نیز مشارکت با جوامع مرتبط با رشته تخصصی را در مراکز آموزشی هدایت می‌کنند و با انجام این کار، بافت تخصص‌های جوامع را تقویت‌کرده و توسعه می‌دهند. با این حال و در مقیاس ملی و بین‌المللی، این حرفه در حال حاضر با چالش‌های بی‌سابقه‌ای روبرو است که از آن‌جمله می‌توان به کمبود گسترده نیروی متخصص آموزش‌دهنده (تنها در هفت سال، تعداد معلم‌هایی که این حرفه را ترک کرده‌اند دو برابر شده‌است.[1]) و نیز کاهش رغبت دانش‌پذیران به کسب دانش از طریق سیستم‌های متداول آموزشی است. چالش‌هایی که گسترش هوش مصنوعی به آنها دامن زده و نیازمند بسیج ایده‌های مطلوب و توانایی موجود در بالاترین سطح است. 
افزایش جذب استادان و معلمان کارامد و نیز معکوس‌کردن روندهای فعلی در کاهش گرایش به آموزش‌های حقیقی نه‌تنها نیازمند افزایش سرمایه‌گذاری است، بلکه سیاست‌هایی همچون شیوه آموزش مشارکتی[2] را مطالبه می‌کند. بزرگداشت روز جهانی معلم در امسال، که با موضوع "بازطراحی تدریس به عنوان حرفه‌ای مشارکتی" برگزار شد، الزامات نوین آموزش را یادآوری می‌کند. ماهیتی اساساً جمعی و با مشارکت متخصصان مختلف و نیز ذینفعان آتی و متقاضیان محصول آموزش -نیروی کار آینده-، تا از آن طریق انگیزه‌ها و تاب‌آوری را در این حرفه اساسی تقویت کرده؛ مطلوبیت، مقبولیت و کیفیت آموزش را برای میلیون‌ها دانشجو و دانش‌آموز افزایش دهد.
 در همین راستا، امسال در روز جهانی معلم، یونسکو به‌همراه سازمان بین‌المللی کار، یونیسف و آموزش بین‌المللی[3]  از دولت‌ها و جامعه بین‌المللی می‌خواهند که تعهد جمعی خود در به رسمیت شناخته‌شدن همکاری و مشارکت فعالیت‌های آموزشی با صنعت، جامعه، کشاورزی، فرهنگ، و ..... به‌عنوان هنجار اساسی در حرفه معلمی را اعلام و پیگیری کنند. زیرا اعتقاد بر این است که تنها از طریق همکاری مؤثر مراکز آموزشی و بازار کار در تمام سطوح من جمله مشارکت در آموزش است که می‌توان سیستم‌های آموزشی واقعاً فراگیر، سودمند و مقاوم را در سراسر جهان دارا بود.

[1] - گزارش یونسکو به تاریخ 5 اکتبر 2025

[2] “Recasting teaching as a collaborative profession”

[3] Education International