یادداشت دکتر جلالی به مناسبت روز صنعت چاپ

دکتر حسین جلالی، عضو هیئت علمی دانشکده فناوری‌های نوین و مهندسی هوافضا به مناسبت یازدهم شهریورماه، روز صنعت چاپ؛ یادداشتی منتشر کرده است که در ادامه می‌خوانید:

تخفیف ویژگی‌ های غیرضرور کاغذهای چاپ و نوشتار:

راهکاری برای افزایش تولید، کاهش قیمت، و حفظ محیط زیست

برگزاری نمایشگاه‌­های سالانه کتاب و تکرار انتظارات مقام معظم رهبری در حوزه نشر و مطالعه، تعاملات اخیر دولت با کاغذسازان با هدف تامین داخلی کاغذهای چاپ و نوشتار و نیز تاکیدات و پیش­بینی‌ های ایشان، مستلزم ارائه راهکارهایی دانش‌­بنیان است تا از طریق گفتمان علمی واجد قابلیت اجرا و اعمال در گستره زنجیره تولید، تبدیل، توزیع و مصرف کاغذهای چاپ و نوشتار؛ به ارتقا و بهبود وضع موجود به سمت وضع مطلوب کمک نماید. در جوامع پیشرفته و در پرتوی آگاهی‌ های جمعی، هر دو بخش تولیدکنندگان و مصرف‌ کنندگان به‌دنبال راهکارهایی برای به‌­حداکثر رساندن صرفه‌­جویی در مصرف انرژی و مواد هستند. در صنایع خمیرکاغذ و کاغذ، یکی از مهمترین بخش­هایی که علاوه بر صرفه‌ جویی در مصرف انرژی و مواد می­‌تواند اثرات منفی صنایع مزبور بر محیط زیست را نیز کاهش­ داد؛ تخفیف انتظارات از درجه روشنایی کاغذ (Brightness) است که در فرهنگ عمومی به سفیدی تعبیر می‌ گردد. چنین کاهش و تخفیفی در سطح انتظار از روشنی کاغذ برای مقاصد چاپی و نوشتاری، علاوه بر اینکه منجر به کاهش هزینه‌­های انرژی، مواد شیمیایی، و ماده اولیه لیفی می­‌شود، کاهش مصرف آب و تولید پساب را درپی داشته، افزایش میزان تولید و کاهش قیمت تمام‌­شده را نیز به­‌همراه خواهد داشت. آسیب بینایی (Eye Fatigue) نیز در مقادیر روشنایی زیاد کاغذ به ­خوبی شناخته شده­است. در شرایطی که محدودیت ظرفیت تولید بومی به دلایلی مختلف از یک‌سو و دسترسی به کاغذهای چاپ و نوشتاری واجد کیفیت و قیمت مناسب از سوی دیگر، عرصه را بر فعالان حوزه چاپ و نشر در بخش‌ های مختلف خصوصی و دولتی تنگ نموده است؛ کاستن از ویژگی‌های مازاد و غیرضروری کالای استراتژیکی همچون کاغذ می­‌تواند در کنار اقدامات دیگر، به بهبود شرایط صنعت کاغذ و چاپ کمک نماید. بنابراین تغییر ذائقه عمومی در تلقی و تعریف کاغذ باکیفیت، از کاغذ با روشنایی غیرضرور  و بالا به کاغذ با روشنایی کافی و متوسط (شبه کِرِم)، در طیف وسیع دست­اندرکاران کاغذ مشتمل بر ناشران تا خوانندگان، امکان و اختیار کاغذسازان در بکارگیری فنون و اقداماتی را فراهم می­آورد که در تمامی جنبه‌های مرتبط با صنعت کاغذ؛ من‌جمله افزایش ظرفیت تولید کاغذ و کاهش قیمت تمام‌شده، بهبود خوانائی و دلپذیری مطالعه، حفظ سلامت بینائی انسان و فرایند تولید پاک­تر و با آلایندگی و صدمات کمتر زیست‌محیطی؛ نتایج مثبت چشمگیری را به‌­همراه خواهدداشت. درنتیجه، فرهنگ­سازی و گفتمان سودمند مربوطه در تمامی دست­اندرکاران و ذینفعان، بویژه در کاربران دولتی و نیمه­‌دولتی کاغذهای چاپ و نوشتار نظیر وزارتخانه‌های متولی علم و آموزش، بدنه کارکنان دولت و نیز بخش خصوصی، ضروری به‌ نظر می‌­رسد؛ و در این میان، جامعه دانشگاهی نقش بی‌ بدیلی در آگاه‌ سازی و اقناع جامعه و ایفای مسئولیت اجتماعی نهاد دانش خواهد داشت.